Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), trong khi các hãng hàng không chở khách đang vật lộn để tồn tại, thì thị trường vận tải hàng hóa đường hàng không đã sẵn sàng phục hồi vào năm 2021, trở lại mức trước khủng hoảng nhờ sự phát triển mạnh mẽ của Thương mại quốc tế, cộng thêm tăng trưởng đột phá của Thương mại điện tử.
Thị trường vận tải hàng không có nhiều dấu hiệu tích cực
Trong năm 2020, IATA dự kiến nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không sẽ giảm 11,5% và hành khách sẽ giảm 66% so với năm 2019, nhưng mức chênh lệch về sản lượng hàng hóa giữa các năm đang thu hẹp dần theo từng tháng.
Sản lượng vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không hiện đang bằng trung bình 4 năm trước, và dự kiến sẽ bằng với sản lượng năm 2019 trong quý đầu của năm 2021. Trong khi đó, lượng hành khách dự kiến vẫn thấp hơn năm ngoái đến 50%.
Sản lượng hàng hóa vận chuyển bằng hàng không chậm lại trong tháng 10, với lưu lượng giảm 6,2% nếu tính theo đơn vị tấn hàng hóa trên km (CTK), so với cùng kỳ 2019. Nhưng chỉ số trên lại cải thiện 1,6% so với tháng trước, thêm vào đó là mức tăng 4,2% từ tháng 8 đến tháng 9.
Trong tháng 9, thị trường vận chuyển hàng không đã giảm 7,8% so với cùng kỳ năm trước, nhưng nó vẫn cải thiện hơn so với mức giảm tới 12% giữa tháng 8 năm 2020 và năm 2019.
Thị trường vận tải hàng không thế giới tháng 10 năm 2020
Sản lượng vận chuyển hàng không quốc tế, chỉ số quan trọng nhất đối với chuỗi cung ứng toàn cầu và chi phối bởi các tuyến vận chuyển chính, đã giảm 7,5% trong tháng 10 so với cùng kỳ năm trước, nhưng chỉ số đó cũng tăng hơn 3% so với tháng 9 năm nay.
IATA cho biết công suất vận tải hàng không quốc tế đã giảm trung bình 24,8% từ đầu năm và ít hơn 22,6% so với tháng 10 năm 2019, kết quả của việc máy bay chở khách chỉ hoạt động 1/2 lịch trình thông thường do nhu cầu thấp trong thời kỳ đại dịch.
Năng lực vận chuyển đường hàng không
Máy bay chở khách thường chuyên chở khoảng 54% sản lượng hàng hóa bằng đường hàng không trên toàn cầu. Sự tăng cường mạnh mẽ về công suất vận chuyển hàng hóa chuyên dụng và tỷ lệ sử dụng trong năm nay cũng không thể giảm được tình trạng thiếu hụt năng lực vận chuyển hàng không, mặc dù nó đã dần được cải thiện trong tám tháng qua.
Trong tháng 4 và tháng 5, năng lực vận chuyển hàng hóa đường hàng không thấp hơn 40% so với năm 2019 và 25% nếu chỉ tính riêng tháng 9.
Tuy nhu cầu vận chuyển bằng đường hàng không cũng giảm mạnh, nhưng năng lực vận chuyển còn giảm gấp 4 lần, đẩy cước vận chuyển hàng không lên gấp ba hoặc gấp bốn lần trong mùa vận chuyển cao điểm. Cho đến thời điểm hiện tại, nhiều công ty vẫn đang gặp khó khăn tìm kiếm dịch vụ vận chuyển hàng không.
Hệ số tải đạt mức cao kỷ lục trong tháng 10 là 57,6%. Công suất dự kiến sẽ thắt chặt hơn nữa với các lô hàng vắc-xin COVID-19 khẩn cấp bắt đầu được chuyển đi trong tuần này và sẽ tăng lên trong những tháng tới khi có nhiều liều hơn để phân phối toàn cầu.
Vận tải hàng không theo từng khu vực
Bất chấp mức tăng trưởng âm của toàn ngành, sản lượng vận tải hàng không ở thị trường Bắc Mỹ vẫn rất sôi động, tăng 6,2% trong tháng 10 nhờ vào doanh số Thương mại điện tử ở Hoa Kỳ tăng mạnh. Tuy nhiên, nó vẫn sụt giảm 8,6% so với mức tăng trưởng cùng kỳ năm ngoái vào tháng 9. Ngoài ra, nhu cầu vận tải hàng không quốc tế cũng tăng 1,3% do nhu cầu lớn của thị trường Hoa Kỳ đối với hàng hóa châu Á. Nhìn chung, các hãng hàng không Bắc Mỹ đang có mức suy giảm công suất ít nhất, với lượng hàng hóa theo số tấn hàng trên km (CTK) chỉ giảm 16,2%.
Các tuyến vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Nhu cầu yếu trên tuyến vận chuyển Châu Phi - Trung Đông cũng đã cản trở mức tăng trưởng của các hãng hàng không Trung Đông, tuyến này đã giảm 1,9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Sản lượng hàng hóa hàng không quốc tế của Châu Á Thái Bình Dương đã tăng trong tháng thứ hai liên tiếp bất chấp Tuần lễ Vàng, khoảng thời gian hoạt động mạnh của các tuyến ngoài Trung Quốc. Sự sụt giảm sản lượng theo năm giảm 3% xuống -11,6%, trong khi sản lượng điều chỉnh theo mùa tăng 1,4% so với tháng trước.
Hoạt động vận tải hàng hóa bằng đường hàng không quốc tế của Châu Âu dường như không bị ảnh hưởng bởi đợt bùng phát trở lại của Covid-19 trong tháng 10. Sản lượng vận tải quốc tế đạt 11,9% so với mức giảm 15,6% vào tháng 9, so với cùng kỳ năm trước.
Nhiều yếu tố đang góp phần thúc đẩy nhu cầu vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không
Thương mại điện tử đóng vai trò quan trọng đối với vận tải hàng không vì 80% các đơn hàng xuyên biên giới được vận chuyển bằng máy bay. Doanh số bán hàng trực tuyến đã tăng mạnh từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, khi người dân buộc phải làm việc, học tập và sinh hoạt tại nhà, và xu hướng trên hoàn toàn không có dấu hiệu giảm sút.
Theo Bộ Thương mại Hoa Kỳ, doanh số thương mại điện tử tại Mỹ đã tăng 37% trong quý 3 so với cùng kỳ năm 2019. Chi tiêu mua sắm trực tuyến trong Lễ Tạ ơn, Black Friday và Cyber Monday, đã tăng 20% lên 29,6 tỷ USD, theo dữ liệu do Buy Shares tổng hợp.
Chỉ số quản lý thu mua (PMI) toàn cầu, phản ánh những thay đổi về việc làm, hoạt động kinh doanh, hàng tồn kho và giá cả toàn cầu, chỉ ra rằng sự phục hồi kinh tế sẽ tiếp tục trong quý 4 bất chấp làn sóng COVID-19 mới tại nhiều thị trường.
Các nhà phân tích và chuyên gia vận tải hàng không kỳ vọng sản lượng vận chuyển hàng không sẽ duy trì ở mức cao cho đến Tết Nguyên đán vào giữa tháng Hai và phần còn lại của Quý 1, giai đoạn thị trường quốc tế tạm lắng sau mùa bán lẻ lớn thế giới.
Và tốc độ tăng trưởng dự kiến sẽ vẫn tương đối mạnh sau đó, mặc dù sự phục hồi có thể bị giảm bớt nếu làn sóng COVID-19 trở lại làm chậm hoạt động kinh tế hoặc giảm niềm tin của người tiêu dùng.
