Báo cáo đến Thủ tướng về vụ việc một số doanh nghiệp có dấu hiệu bị lừa đảo khi xuất khẩu điều nhân sang Italia, Hiệp hội điều Việt Nam (Vinacas) đã khẩn thiết và kính đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành liên quan và Interpol Việt Nam trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, phối hợp chặt chẽ để hỗ trợ tốt nhất cho doanh nghiệp.
Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) vừa cập nhận các thông tin liên quan đến vụ việc nghi lừa đảo để chiếm đoạt 36 container điều nhân xuất khẩu sang Italia.
Cụ thể, với những bộ chứng từ gửi tới nhân hàng Thổ Nhĩ Kỳ, Vinacas cho biết, theo hướng dẫn của người mua hàng, nhà xuất khẩu nộp hồ sơ gốc bao gồm cả vận đơn đường biển bản gốc cho ngân hàng tại Việt Nam để nhờ thu tiền bán hàng. Sau đó, ngân hàng tại Việt Nam đã gửi bộ chứng từ gốc cho ngân hàng thanh toán tại Thổ Nhĩ Kỳ của người mua qua dịch vụ phát chuyển nhanh DHL.
Tuy nhiên, sau khi nhận được bộ chứng từ gốc từ DHL, ngân hàng phía Thổ Nhĩ Kỳ thông báo cho ngân hàng Việt Nam rằng người mua không phải khách hàng của họ, và họ thông báo là đã gửi trả lại bộ chứng từ cho phía ngân hàng Việt Nam. Nhưng ngân hàng Việt Nam tra soát với công ty DHL về tình trạng giao phát theo số AWB do ngân hàng Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp thì được phản hồi rằng số AWB này không liên quan gì đến ngân hàng Việt Nam. Ngân hàng Việt Nam đã gửi rất nhiều điện để hỏi về tình trạng bộ chứng từ trả về nhưng không được trả lời.
Trong khi đó, với các bộ chứng từ gửi đến các ngân hàng tại Italia, các ngân hàng bên Italia đều thông báo cho ngân hàng Việt Nam rằng họ đã nhận được bộ chứng từ từ DHL nhưng là các bản photocopy không phải bản gốc, hoặc có trường hợp là giấy trắng.
Hiện các doanh nghiệp rất lo lắng vì không biết bộ chứng từ gốc ở đâu, do đó hàng hóa có thể sẽ bị chiếm đoạt. Do hàng được giao làm nhiều đợt nên đã có những container đến cảng Italia, một số đang sắp tới. Phát hiện dấu hiệu lừa đảo, các doanh nghiệp và ngân hàng Việt Nam đã nỗ lực tìm cách giữ hàng, thu hồi bộ chứng từ.
Tính đến chiều ngày 9/3/2022, còn lại 36 bộ chứng từ của 36 container bị “mất kiểm soát” của các doanh nghiệp và ngân hàng.
Ngay trong ngày 8/3, Vinacas đã gửi văn bản đến Đại sứ quán và Thương vụ Việt Nam tại Italia nhờ hỗ trợ. Tham tán Thương mại tại Italia đã trực tiếp đến cảng để giúp xử lý: Tạm chưa giao hàng với các container đã đến cảng. Bộ Công Thương cũng đã làm việc với Đại sứ quán Italia tại Hà Nội để yêu cầu can thiệp, giúp đỡ cho doanh nghiệp Việt Nam.
Sáng 9/3/2022, VINACAS tổ chức làm việc với các ngân hàng và các doanh nghiệp. Các ngân hàng đã xác nhận tình trạng trên; đồng thời, thống nhất phối hợp cùng Vinacas và các doanh nghiệp tìm cách giải quyết.
Chiều 9/3/2022, Vinacas đã tổ chức làm việc với các hãng vận chuyển, nhưng chỉ có đại diện của đại lý tại Việt Nam của hãng Cosco đến dự. Đại diện này cho biết đã nắm được phản ánh của các doanh nghiệp, đã báo cáo về trụ sở chính ở Trung Quốc và báo cho đại lý của hãng tại Itaia.
Tuy nhiên, đại lý ở Việt Nam và Italia đều đang chờ ý kiến từ trụ sở chính. Về nguyên tắc, khi bên mua đem bộ chứng từ gốc tới nhận hàng, họ phải giao; nếu không họ có thể đối mặt với kiện tụng của bên mua.
Ngày 10/3/2022, Vinacas đã gửi văn bản đến các hãng vận chuyển liên quan. Trong văn bản này, Vinacas cho biết, theo các doanh nghiệp và ngân hàng Việt Nam thì sau khi gửi hồ sơ nhờ thu từ ngân hàng Việt Nam tới các ngân hàng của người mua bên Italia hoặc Thổ Nhĩ Kỳ theo hướng dẫn của người mua, ngân hàng của người mua thông báo cho ngân hàng Việt Nam rằng họ đã nhận được bộ chứng từ, bao gồm vận đơn đường biển, nhưng toàn là các bản sao, không phải bản gốc.
Như vậy, bộ chứng từ gốc bao gồm cả vận đơn đã bị đánh tráo và thay vào đó là các bản sao hay giấy trắng tại khâu nào đó trong quá trình chuyển giao từ chuyển phát nhanh sang ngân hàng người mua. Tất cả các shippers đều chưa nhận được tiền.
Qua đánh giá, Vinacas cùng doanh nghiệp và các ngân hàng bên người bán cho rằng vụ việc này có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt bộ chứng từ gốc và vận đơn gốc nhằm để chiếm đoạt các containers hàng hạt điều tại các cảng khác nhau tại Italia.
Do đó, Vinacas đề nghị các hãng vận chuyển áp dụng biện pháp “Khẩn cấp”, tạm thời giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ đến cảng; không giao hàng cho người nhận ngay cả trong trường hợp họ trình vận đơn gốc; chỉ cho phép giải phóng hàng khi nhận được xác nhận từ các công ty chủ hàng (người bán). Và hướng dẫn cụ thể cho các doanh nghiệp chủ hàng thủ tục để được hoàn trả hàng.
Theo Vinacas, tình hình hiện rất cấp bách vì các doanh nghiệp có nguy cơ mất 36 container hàng đã và đang đến các cảng của Italia.
Do đó, Vinacas khẩn thiết và kính đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành liên quan và Interpol Việt Nam trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ tốt nhất cho doanh nghiệp.
Vinacas khẩn thiết và kính đề nghị các bộ, ngành và Văn phòng Interpol Việt Nam bằng những biện pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả hỗ trợ Vinacas và các doanh nghiệp xử lý thành công vụ việc; với mục tiêu giữ lại các lô hàng đang nằm tại cảng và sẽ đến cảng; không giải phóng hàng cho người nhận ngay cả trong trường hợp họ trình vận đơn gốc. Đồng thời, cho phép các doanh nghiệp Việt Nam được nhận lại hàng.
