Cho đến nay, chỉ có 2% số chuyến tàu trên tuyến châu Á - Bờ Tây Hoa Kỳ bị hủy so với con số 20% như thông thường của các năm trước.
Hàng năm, chuỗi cung ứng toàn cầu phải vật lộn với một sự kiện lớn gây gián đoạn, đó là Tết Nguyên đán. Sản lượng vận tải biển lao dốc khi các nhà máy ở Trung Quốc đóng cửa. Các hãng vận chuyển tạm thời hủy bỏ các chuyến tàu do thiếu lượng hàng xuất khẩu. Các nhà nhập khẩu đã chuyển hàng về trước kỳ nghỉ lễ để đảm bảo họ có đủ hàng tồn kho.
Tết Nguyên đán rơi vào một ngày cụ thể khác nhau hàng năm. Tác động của nó đối với thương mại thế giới đáng kể đến mức các nhà phân tích thường vẽ biểu đồ so sánh giữa các năm liên quan đến thời điểm của Tết Nguyên đán.
Trong năm thứ hai liên tiếp, khuôn mẫu của Tết Nguyên đán có vẻ như sẽ bị phá vỡ.
Sự bùng phát đại dịch ở Vũ Hán đã kéo dài thời gian nghỉ Tết Nguyên đán hơn so với bình thường, cùng với số chuyến tàu bị hủy trong năm 2020 cũng phải kéo dài thêm vài tuần. Sự bùng phát COVID của Trung Quốc về cơ bản đã kéo dài kỳ nghỉ truyền thống. Điều này làm tăng gấp đôi sự ảnh hưởng của Tết Nguyên đán so với thông thường.
Kịch bản ngược lại sẽ diễn ra trong năm 2021. Các công nhân ở các nhà máy Trung Quốc vẫn sẽ nghỉ lễ, nhưng các hãng tàu dường như chắc chắn sẽ hủy chuyến ít hơn so với bình thường.
Số chuyến tàu bị hủy giảm đáng kể
Trung Quốc tổ chức lễ kỷ niệm Tết Nguyên đán từ ngày 12 đến 26 tháng 2 năm nay. Theo Giám đốc điều hành của Sea-Intelligence - Alan Murphy, “Các nhà cung cấp dịch vụ có thể gặp khó khăn trong việc lập kế hoạch quản lý công suất cho Tết Nguyên đán 2021”.
Ông ấy nói thêm: "Chỉ còn chưa đầy vài tuần nữa, thời gian đang trôi nhanh."
Tính đến thứ Sáu tuần trước, các hãng vận tải đã thông báo chỉ có 5 chuyến tàu bỏ trống trên tuyến xuyên Thái Bình Dương và 7 chuyến trên tuyến Á-Âu cho giai đoạn Tết Nguyên đán.
Năm ngoái, đã có 73 chuyến tàu bị hủy trong dịp Tết Nguyên đán (không bao gồm các chuyến tàu bị hủy do bùng phát COVID). Năm 2019, có 67 chuyến bị hủy.
Murphy nhận xét: “Hiện tại, mức giảm công suất cho Tết Nguyên đán hầu như không thấy trong năm 2021".
Mức giảm công suất cho Tết Nguyên đán trên tuyến châu Á - Bờ Tây (Mỹ) trong năm nay hiện chỉ là 2,1%. Mức giảm trên tuyến châu Á - Bờ Đông chỉ là 3,6%. Ngược lại, mức giảm công suất cho Tết Nguyên đán trong giai đoạn 2016-2019 lần lượt là 20,4% và 19,2%.
Các hãng vận chuyển vẫn có thể hủy bỏ nhiều chuyến tàu hơn, nhưng họ cần phải làm như vậy nhanh chóng. Murphy lưu ý: Để đạt được “mức giảm công suất như với những năm trước, các hãng vận tải sẽ cần hủy bỏ từ 37 đến 41 chuyến trên tuyến châu Á-Bờ Tây và từ 12 đến 15 chuyến trên châu Á-Bờ Đông”.
Ông nói: “Rõ ràng là các nhà cung cấp dịch vụ vận tải hiện có kế hoạch hủy chuyến ít hơn nhiều so với những năm trước.
"Nếu họ muốn đạt mức của những năm trước, thì một số lượng lớn chuyến tàu bị hủy sẽ phải được công bố rất sớm."
American Shipper đã hỏi một phát ngôn viên của Maersk rằng liệu gã khổng lồ ngành vận tải biển này có hạn chế các chuyến tàu bị hủy trong thời điểm Tết Nguyên dán năm nay hay không. Maersk không trả lời câu hỏi trực tiếp nhưng trả lời rằng: “Chúng tôi tiếp tục nhận thấy nhu cầu lớn ở khách hàng khu vực Bắc Mỹ, đó là sự kéo dài chuyển tiếp từ đỉnh của năm 2020. Chúng tôi đang giữ liên lạc chặt chẽ với họ và ý định của chúng tôi là hỗ trợ nhu cầu của họ và những của các nhà xuất khẩu Hoa Kỳ khi chúng tôi tiếp cận Tết Nguyên đán.”
Thuận lợi và bất lợi của Tết Nguyên đán năm 2021
Tờ Wall Street Journal gần đây đưa tin rằng các nhà xuất khẩu Trung Quốc đang phải đối mặt với sự chậm trễ chưa từng có trong việc xuất khẩu hàng hóa của họ bằng đường biển. Số chuyến tàu bị hủy giảm mạnh trong Tết Nguyên đán sẽ giúp giải phóng hàng hóa tồn đọng ở châu Á.
Giám đốc điều hành của SeaIntelligence Consulting, Lars Jensen nói với American Shipper, “Như một điểm khởi đầu, điều này là tốt. Nhu cầu tiếp tục mạnh, trong trường hợp đó, công suất chắc chắn là cần thiết. Hoặc nhu cầu giảm theo mùa thông thường, trong trường hợp đó, đây sẽ là một sự trợ giúp lớn trong việc giảm bớt sự tắc nghẽn do công suất.”
Theo Eytan Buchman, giám đốc tiếp thị của Freightos, “Các hãng vận tải đã thông báo số lượng các chuyến tàu bị hủy ít hơn nhiều so với thông thường của Tết Nguyên đán.”
Điều này “có thể cho thấy họ sẽ sử dụng thời gian đó để giúp giảm bớt sự mất cân bằng của container rỗng,” Buchman nói.
Nhưng đó không phải là tất cả các tin tốt. Nếu giữ mức hủy chuyến tàu như thông thường vào dịp Tết Nguyên đán, thì sẽ giúp các cảng ở Los Angeles và Long Beach giảm được số tàu neo đậu nằm đợi ở Vịnh San Pedro. Sở Giao dịch Hàng hải Nam California báo cáo rằng có 33 tàu container đang neo đậu vào thứ Hai.
Khi được hỏi liệu sự sụt giảm của Tết Nguyên đán là tốt hay xấu đối với tình trạng tắc nghẽn cảng, Gene Seroka, Giám đốc Điều hành Cảng Los Angeles nói với American Shipper, “Với sự gia tăng nhập khẩu liên tục kể từ mùa hè, chúng tôi momg đợi sẽ giảm các chuyến tàu trong dịp Tết Nguyên đán. Chúng tôi đã liên lạc với các hãng tàu về việc này và chúng tôi cũng đang làm việc với các bên liên quan để quản lý lượng hàng tăng lên”.
Steve Ferreira, người sáng lập Ocean Audit, tin rằng quyết định của các hãng vận tải không hủy nhiều chuyến như thông thường ở các dịp Tết Nguyên là một dấu hiệu đáng ngại. “Thật tệ,” anh nói. “Nó có nghĩa là vấn đề có lẽ tồi tệ hơn chúng tôi tưởng tượng ít nhất hai lần”.
Rủi ro pháp lý gia tăng
Một lý do khác khiến các hãng tàu rất khó cắt giảm dịch vụ trong dịp Tết Nguyên đán như thông thường có liên quan đến pháp lý.
Giá cước cao trong lịch sử và đã thu hút sự chú ý của các cơ quan quản lý. Ủy ban Hàng hải Liên bang (FMC) đang theo dõi các hoạt động của các hãng tàu và tăng cường các yêu cầu báo cáo đối với các hãng tàu từ cuối tháng 11.
Hội đồng Chủ hàng Châu Âu và Hiệp hội Giao nhận Vận tải Châu Âu đã gửi một lá thư chung cho Ủy ban Châu Âu cáo buộc rằng các hãng vận tải đang vi phạm hợp đồng và “đơn phương áp đặt giá cước vượt xa những thỏa thuận trong hợp đồng”.
Trong lần đăng ký phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), hãng tàu ZIM tiết lộ rằng hai công ty con của họ “đã tham gia vào hai cuộc điều tra riêng biệt liên quan đến các vấn đề luật cạnh tranh”.
Hãng tàu ZIM cũng tiết lộ rằng “một đơn kiện đã được đệ trình chống lại công ty, cùng với các hãng vận tải khác liên quan đến các vấn đề thương mại. Các nhà cung cấp dịch vụ liên quan đã cùng nhau phản hồi yêu cầu này”. ZIM không tiết lộ thẩm quyền hoặc bản chất của khiếu nại.
Về mặt lý thuyết, vẫn có khả năng các hãng vận tải có thể hủy bỏ số chuyến tàu bằng với các dịp Tết Nguyên đán thông thường. Nhưng để làm như vậy, họ sẽ cần phải thông báo một số lượng lớn các vụ hủy chuyến trong vài tuần tới - vào thời điểm mà giá cước ở mức rất cao trong lịch sử.
Điều đó sẽ không tốt cho các nhà quản lý. Và nếu các nhà cung cấp dịch vụ đi trước với chiến lược hủy chuyến thông thường của họ và giá cước trong thời điểm Tết Nguyên đán vẫn ở mức cao hoặc tăng cao hơn nữa, điều này sẽ còn tệ hơn.
